Unia Europejska przyjęła nową wersję rozporządzenia dotyczącego identyfikacji elektronicznej i usług zaufania, znanego jako eIDAS 2.0. To dokument, który zmienia zasady gry w świecie cyfrowych transakcji, komunikacji z urzędami i korzystania z usług online. Choć może brzmieć jak temat zarezerwowany dla specjalistów, jego wpływ odczuje każdy z nas – jako obywatel, przedsiębiorca czy użytkownik Internetu.

Czym właściwie jest eIDAS?

Rozporządzenie eIDAS zostało stworzone w 2014 roku po to, aby umożliwić obywatelom i firmom bezpieczne potwierdzanie tożsamości i podpisywanie dokumentów elektronicznych w całej Unii Europejskiej. Dzięki niemu np. podpis elektroniczny wydany w Polsce jest ważny w innych krajach Unii Europejskiej.

Jednak przez lata zmieniły się potrzeby społeczeństwa cyfrowego. Coraz więcej usług działa wyłącznie online, rosną oczekiwania wobec bezpieczeństwa, a jednocześnie użytkownicy oczekują prostych i intuicyjnych rozwiązań. W odpowiedzi na te zmiany powstał projekt eIDAS 2.0 – rozszerzenie i unowocześnienie istniejących przepisów.

Portfel tożsamości cyfrowej – rewolucja w identyfikacji

Najbardziej widocznym i przełomowym elementem nowego rozporządzenia jest tzw. europejski portfel tożsamości cyfrowej. Będzie to aplikacja na telefon, dzięki której obywatel będzie mógł potwierdzić swoją tożsamość w systemach internetowych lub podczas osobistej wizyty w urzędzie czy banku. Co ważne – portfel ten ma być dostępny bezpłatnie dla każdego mieszkańca Unii.

W aplikacji użytkownik będzie mógł przechowywać nie tylko dane osobowe, takie jak imię, nazwisko czy numer PESEL, ale również cyfrowe wersje dokumentów – np. prawo jazdy, dyplom ukończenia studiów czy uprawnienia zawodowe. W praktyce oznacza to, że wiele spraw, które dziś wymagają osobistej obecności lub przesyłania skanów dokumentów, będzie można załatwić szybko i zdalnie – z poziomu telefonu.

Nowe zabezpieczenia dla stron internetowych

Drugą istotną nowością są certyfikaty potwierdzające tożsamość właściciela strony internetowej. Dziś, gdy wchodzimy na jakąkolwiek stronę, najczęściej widzimy ikonę kłódki w pasku przeglądarki. Oznacza to, że połączenie jest szyfrowane, ale niekoniecznie, że strona należy do zaufanej instytucji. W ramach eIDAS 2.0 wprowadzone zostaną kwalifikowane certyfikaty uwierzytelniania stron, które pozwolą jasno i jednoznacznie stwierdzić, kto stoi za daną witryną – czy to urząd, bank, czy prywatna firma.

To rozwiązanie znacząco zwiększy bezpieczeństwo w sieci, utrudniając podszywanie się pod instytucje publiczne czy znane marki. Dla użytkownika oznacza to mniej ryzyka związanego z oszustwami internetowymi, a dla firm – większe zaufanie klientów.

Co to oznacza dla przedsiębiorców?

Dla wielu firm eIDAS 2.0 to nie tylko obowiązek dostosowania się do nowych przepisów, ale również szansa na uproszczenie procesów i zdobycie nowych klientów. Przykładowo, rejestracja klienta z innego kraju UE będzie mogła odbywać się zdalnie, bez potrzeby przesyłania skanów dokumentów czy potwierdzania danych przez kuriera.

Firmy, które zintegrują się z systemem europejskich portfeli tożsamości, będą mogły oferować szybszą i wygodniejszą obsługę. Co więcej, możliwość weryfikacji uprawnień zawodowych (np. lekarzy, inżynierów czy tłumaczy przysięgłych) w czasie rzeczywistym otwiera drogę do tworzenia nowych modeli usług – np. zautomatyzowanego zatrudniania specjalistów z całej Europy.

Zmiany w administracji publicznej

Dla administracji publicznej eIDAS 2.0 to szansa na przyspieszenie cyfryzacji i uproszczenie kontaktu obywateli z urzędami. W przyszłości możliwe będzie załatwianie spraw urzędowych – takich jak rejestracja pojazdu, złożenie wniosku o świadczenie czy potwierdzenie kwalifikacji – w pełni online, bez konieczności wychodzenia z domu. I co ważne, nie tylko w swoim kraju – ale w dowolnym państwie członkowskim Unii.

To ogromne ułatwienie zwłaszcza dla osób mieszkających, studiujących lub pracujących za granicą. Ale także duża oszczędność dla instytucji w państwach UE – mniej papierowej dokumentacji, mniej kolejek w urzędach, sprawniejsze procedury.

Rola dostawców usług zaufania

Wszystkie te zmiany nie byłyby możliwe bez udziału tzw. dostawców Usług zaufania – podmiotów, które odpowiadają za wystawianie podpisów elektronicznych, certyfikatów, pieczęci i innych elementów infrastruktury bezpieczeństwa cyfrowego. Wraz z wejściem w życie eIDAS 2.0 ich rola staje się jeszcze ważniejsza.

Dostawcy tacy jak Cencert będą odpowiedzialni m.in. za wydawanie poświadczeń do portfeli tożsamości, zapewnianie bezpiecznych metod podpisywania dokumentów czy weryfikację danych przekazywanych przez użytkowników. To duża odpowiedzialność, ale również szansa na rozwój i wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań, które będą wspierać cyfrową transformację całej Europy.

eIDAS 2.0 to nie tylko aktualizacja przepisów, ale krok w stronę zupełnie nowego podejścia do zaufania i tożsamości w świecie cyfrowym. Dzięki nowym rozwiązaniom, takim jak portfel tożsamości czy certyfikaty stron internetowych, korzystanie z usług online ma być prostsze, bezpieczniejsze i bardziej przejrzyste – zarówno dla obywateli, jak i dla firm.

Dla przedsiębiorców i instytucji to czas, by przygotować się do nadchodzących zmian. A dla dostawców usług zaufania – jak Cencert – to okazja, by być częścią tej cyfrowej rewolucji i dostarczać rozwiązania, które będą fundamentem zaufania w Europie na najbliższe dekady.