Jeżeli działacie na terenie Unii Europejskiej, lub zastanawiacie się nad rozpoczęciem aktywności w krajach unijnych, zwróćcie uwagę na nowe, wyższe progi kwot dla unijnych zamówień publicznych, które obowiązują od stycznia 2024 roku. Podwyższeniu uległ także przelicznik euro na złote, stosowany do wyceny wartości zamówień w przetargach. Poniżej kilka informacji, o których warto pamiętać!
Wartości progów unijnych i średniego kursu euro w latach 2024 i 2025 wynikają z obwieszczenia prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z 3 grudnia 2023 r. w sprawie aktualnych progów unijnych, ich równowartości w złotych, równowartości w złotych kwot wyrażonych w euro oraz średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych lub konkursów (M.P. poz. 1344). Co istotne, podmioty, które chcą wziąć udział w przetargu publicznym i przedstawić swoją ofertę, są zobligowane złożyć ją w formie elektronicznej z podpisem elektronicznym.
Cyfryzacja rynku zamówień publicznych
Cyfryzacja zamówień publicznych oraz związana z tym konieczność wykorzystywania podpisu elektronicznego to dzisiaj standard – wymagania związane z wykorzystaniem podpisów elektronicznych w przetargach publicznych obowiązują już od stycznia 2021 roku, kiedy w życie weszło nowe Prawo Zamówień Publicznych (Pzp).
Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy Pzp, komunikacja w postępowaniu o udzielenie zamówienia i w konkursie odbywa się przy użyciu komunikacji elektronicznej. Obejmuje to składanie ofert, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub konkursie, wymianę informacji oraz przekazywanie dokumentów lub oświadczeń między zamawiającym a wykonawcą. W postępowaniu o udzielenie zamówienia lub w konkursie o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, oferta musi być złożona w formie elektronicznej. Bezwzględnie wymagany jest więc tutaj kwalifikowany podpis elektroniczny. Oferta, która zostanie złożona bez opatrzenia właściwym podpisem elektronicznym, podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp z uwagi na niezgodność z art. 63 ustawy Pzp. Z kolei w procedurze o wartości mniejszej niż progi unijne ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
Zamówienia publiczne w Polsce
Zamówienia publiczne są istotną formą udziału sektora publicznego w gospodarce każdego państwa. Zgodnie z dostępnymi danymi, rynek zamówień publicznych udzielanych z zastosowaniem przepisów Prawa zamówień publicznych osiągnął w roku 2022 historycznie wysoką wartość 274,8 miliardów złotych (w 2021 r. – 184,6 mld zł), co stanowiło ok. 8,93% PKB. W zamówieniach o wartościach poniżej progów unijnych ponad 90% zamówień udzielono w trybie podstawowym, a tryb zamówienia z wolnej ręki zastosowano w niecałych 10% postępowań. W zamówieniach o wartościach równych lub przekraczających progi unijne, w przetargu nieograniczonym udzielono 88% zamówień, a tryb zamówienia z wolnej ręki zastosowano w 10% postępowań. Roboty budowlane stanowiły 34% (w 2021 r. – 39%), dostawy 37% (w 2021 r. – 31%), a usługi 29% (w 2021 r. – 30%) wartości udzielonych zamówień.
W Biuletynie Zamówień Publicznych opublikowano w 2022 roku 152 786 (w 2021 r. – 150 587) ogłoszeń o zamówieniach i konkursach oraz 143 568 (w 2021 r. – 130 526) ogłoszeń o udzieleniu zamówienia, o wyniku postępowania lub o wyniku konkursu.
Na dzień dzisiejszy nie ma jeszcze pełnych danych dotyczących roku 2023 – natomiast od stycznia do sierpnia 2023 roku w Biuletynie Zamówień Publicznych opublikowano ogółem 335 535 ogłoszeń, a ich łączna liczna jest większa o 14,47 % w stosunku do liczby ogłoszeń opublikowanych w analogicznym okresie roku 2022. W ogłoszeniach o zamówieniu przeważały przetargi na roboty budowlane (40,21%), dostawy (33,62%) i usługi (26,17%).
Polski rynek zamówień publicznych na tle Unii Europejskiej
Zacznijmy od tego, czym jest TED (Tenders Electronic Daily). To internetowa wersja „Suplementu do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej”, umożliwiająca bezpłatny dostęp do ogłoszeń o zamówieniach publicznych publikowanych w Unii Europejskiej, w Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz w innych krajach. W serwisie TED każdego roku organy publiczne UE publikują zamówienia na usługi, dostawy i roboty budowlane o wartości około 815 mld euro, a każdego dnia publikowanych jest ponad 3000 zaproszeń do składania ofert, ogłoszeń o udzieleniu zamówienia itp. Szczegóły dostępne są na stronie https://ted.europa.eu/pl/. Jeśli jeszcze tam nie zaglądaliście, a chcecie działać na rynku europejskich zamówień publicznych – to najlepsze miejsce, aby znaleźć ciekawe propozycje współpracy.
W styczniu i lutym 2024 roku w bazie TED opublikowano ogółem 51 645 ogłoszeń o przetargach. Z tego 37 451 (72,52%) przetargów ogłosiły „stare” kraje członkowskie UE, 14 194 (27,48%) przetargi ogłosiły „nowe” kraje członkowskie UE. Polscy zamawiający opublikowali 6 564 (w roku 2023 – 4.474) ogłoszenia o przetargu i konkursie (około 12,71% przetargów ogłoszonych przez wszystkie kraje UE). 64 ogłoszenia dotyczyły zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa.
Dla porównania, w roku 2023 w bazie TED opublikowano ogółem 299 161 ogłoszeń o przetargach, z tego 213 438 (71,35%) ogłosiły „stare” kraje członkowskie UE, a 85 723 (28,65%) przetargów ogłosiły „nowe” kraje członkowskie UE. Polscy zamawiający opublikowali 34 467 (w roku 2022 – 31.480) ogłoszeń o przetargu i konkursie (około 11,52% przetargów ogłoszonych przez wszystkie kraje UE), 317 ogłoszeń dotyczyło zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa. Natomiast, w stosunku do liczby przetargów ogłoszonych przez „nowe” kraje członkowskie, zamówienia z Polski stanowiły około 40,21%.
Progi kwot dla unijnych zamówień publicznych i nowy przelicznik euro
Zgodnie z obwieszczeniem prezesa Urzędu Zamówień Publicznych nowy średni kurs euro stanowiący podstawę przeliczania wartości zamówień w latach 2024 i 2025 wzrósł z poziomu 4,4536 zł do 4,6371 zł za euro.
Jeśli chodzi o prawidłowe zdefiniowanie procedur, według których musi być zrealizowane zamówienie, ważne są progi unijne – zamówienia powyżej tych progów są objęte bardziej rygorystycznymi obowiązkami i stosuje się do nich określone tryby zamówienia. Wartości unijnych progów dot. zamówień publicznych są ustalane co dwa lata – następna zmiana nastąpi 1 stycznia 2026 roku. Obecnie obowiązujące progi zamówień unijnych:
Roboty budowlane – 5 538 000 euro netto (25 680 260 zł netto) – niezależnie od rodzaju zamawiającego i charakteru zamówienia.
Dostawy i usługi:
- 143 000 euro netto (663 105 zł netto) – próg podstawowy (dla jednostek sektora publicznego, na przykład z sektora rządowego);
- 221 000 euro netto (1 024 799 zł netto) – próg dla dostaw i usług zamawianych przez zamawiających samorządowych, którymi są między innymi: jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie publiczne, państwowe instytucje kultury;
- 443 000 euro netto (2 054 235 zł netto) – próg dla dostaw i usług sektorowych oraz w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa.
Usługi społeczne:
- 750 000 euro netto (3 477 825 3 zł netto) – próg dla zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi zamawiane przez zamawiających publicznych;
- 1 000 000 euro netto (4 637 100 zł netto) – próg dla zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi zamawiane przez zamawiających sektorowych oraz w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa.
Informacje o progach unijnych oraz o kursie przeliczenia euro na złotówki publikuje Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w obwieszczeniu, które zamieszczane jest na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych: https://www.uzp.gov.pl/
Przy składaniu ofert sprawdźcie konkretne liczby i zastosujcie prawidłowe wartości w nowych postępowaniach na zamówienia publiczne. Pamiętajcie o konieczności wykorzystywania podpisu kwalifikowanego, jeśli konkurs lub zamówienie jest równe lub wyższe nowym progom unijnym!
Jeśli nie posiadacie podpisu elektronicznego potrzebnego do składania ofert w zamówieniach publicznych, skontaktujcie się z nami, chętnie odpowiemy na Wasze pytania. Więcej informacji na temat naszych produktów znajdziecie na stronie https://www.cencert.pl/certyfikat-kwalifikowany/. Zapraszamy także do kontaktu z naszymi Partnerami (https://www.cencert.pl/punkty-rejestracji/) oraz z infolinią, czynną w dni robocze w godzinach 8.00 – 18.00, pod numerem telefonu: 22 720 79 55, 666 028 044, mail: biuro@cencert.pl
Podstawa prawna:
Obwieszczenie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 3 grudnia 2023 r. w sprawie aktualnych progów unijnych, ich równowartości w złotych, równowartości w złotych kwot wyrażonych w euro oraz średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych lub konkursów.
Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r.
Źródło:
Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2022 r.
Informacja o polskim i europejskim rynku zamówień publicznych w roku 2024 (na podstawie ogłoszeń publikowanych w Dzienniku Urzędowym UE); stan na 31 grudnia 2023 r.
Informacja o polskim i europejskim rynku zamówień publicznych w roku 2024 (na podstawie ogłoszeń publikowanych w Dzienniku Urzędowym UE); stan na 29 lutego 2024 r.
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00223
Przeczytaj artykuł: Sprawozdanie finansowe za rok 2023.
Przeczytaj artykuł: Zastrzeżenie numeru PESEL.
Przeczytaj artykuł: Podpisanie umowy o pracę w sposób elektroniczny.